De bejegening van leerlingen en ouders door schoolpersoneel is een gevoelig onderwerp dat zorgvuldig moet worden benaderd. Recente uitspraken van de Commissie van Onderwijsgeschillen, waaronder de zaken 61646 en 44784, benadrukken het belang van transparantie, zorgvuldigheid en het respecteren van de rechten van leerlingen. In deze blog bespreken we de lessen uit deze uitspraken en geven we praktische adviezen voor scholen om binnen de juridische kaders te blijven.
Onjuiste bejegening en vooroordeel
In zaak 61646 diende een ouder meerdere klachten in tegen verschillende medewerkers van de school, waaronder de directeur, conciërge en leerkrachten. De ouder klaagde dat hij en zijn kinderen onjuist waren bejegend en dat de kinderen niet de juiste begeleiding kregen op school. De klacht richtte zich onder andere op de directeur die de kinderen vanaf de eerste dag als ‘moeilijk’ bestempelde en afspraken met de ouder niet nakwam. Daarnaast uitte de conciërge zijn frustratie tijdens een telefoongesprek door de ouder te beschuldigen van mishandeling en dreigde hij aangifte te doen.
De Commissie stelde vast dat er sprake was van onjuiste bejegening door de conciërge, die zijn professionele kalmte verloor en onterechte beschuldigingen uitte. Hoewel de conciërge dit gedrag achteraf betreurde, erkende de Commissie dat dit incident niet professioneel was.
Het respecteren van de rechten van de leerling
Zaak 44784 betrof een klacht over de onheuse bejegening van een leerling door een leerkracht. De leerkracht heeft de leerling over een incident dat zich tijdens de carnavalsviering op school gesproken en toen gezegd dat het een aaneenschakeling van ellende is met hem is, dat hij mensen irriteert, dat het een godswonder is dat hij nog niet in elkaar geslagen is en dat hij het bloed onder de nagels vandaan haalt bij mensen. De betrokken leerling heeft dit gesprek zonder toestemming opgenomen. De Commissie oordeelde dat de leerkracht zich onprofessioneel en onpedagogisch had gedragen door de leerling te bekritiseren op een manier die niet passend was binnen een onderwijssetting. Hoewel de leerkracht zijn excuses aanbood, was de schade al geleden.
Belangrijke lessen:
- Wees transparant over het beleid dat je rondom communicatie hanteert en zorg dat dit beleid breed wordt gedragen.
- Zorg voor een professionele, respectvolle en pedagogisch verantwoorde bejegening van ouders en leerlingen, vooral in conflictgevoelige en stressvolle situaties.
- Vermijd emotionele uitbarstingen en ondoordachte uitspraken die kunnen leiden tot klachten en escalaties; baseer beslissingen altijd op een zorgvuldige afweging.
- Blijf te allen tijde respectvol en objectief, zelfs wanneer de situatie gespannen is.
- Handel snel en professioneel wanneer een medewerker zijn of haar kalmte verliest en neem passende maatregelen om de situatie te herstellen.
Hoor en wederhoor: een onmisbaar principe
In beide zaken komt het belang van het hanteren van hoor en wederhoor naar voren. Het hanteren van dit principe zorgt ervoor dat partijen besluiten als eerlijk en objectief ervaren. Het probleem van verschillende lezingen van situaties en elkaar tegensprekende verhalen ga je op deze manier uit de weg. Het niet toepassen van hoor en wederhoor kan leiden tot onrechtvaardige uitkomsten en juridische problemen voor de school.
Praktische tips:
- Zorg ervoor dat hoor en wederhoor standaard onderdeel is van elk besluitvormingsproces en documenteer dit.
- Betrek ouders bij het proces, vooral wanneer het gaat om ernstige maatregelen zoals schorsingen of verwijderingen.
- Overweeg het inschakelen van een onafhankelijke mediator om conflicten op te lossen voordat deze escaleren.
Het vermijden van vooringenomenheid
Een belangrijke les uit de besproken zaken is het risico van vooringenomenheid. Zowel in zaak 61646 als in zaak 44784 bleek dat de scholen al een mening hadden gevormd voordat alle feiten waren verzameld. Dit kan leiden tot oneerlijke beslissingen die nadelige gevolgen hebben voor de betrokken leerling en/of ouder.
Praktische tips:
- Baseer elke beslissing op objectieve feiten en vermijd aannames.
- Betrek verschillende perspectieven bij het nemen van beslissingen om vooringenomenheid te voorkomen.
- Volg een helder en transparant protocol voor het onderzoeken van incidenten.
Conclusie
De uitspraken van de Commissie van Onderwijsgeschillen in de zaken 61646 en 44784 onderstrepen het belang van zorgvuldige en rechtvaardige bejegening van leerlingen en ouders door scholen. Scholen moeten hun procedures regelmatig evalueren om ervoor te zorgen dat zij voldoen aan de wettelijke eisen en de rechten van leerlingen respecteren. Heldere communicatie, hoor en wederhoor, en een objectieve benadering zijn cruciale elementen om conflicten te voorkomen en juridische problemen te vermijden.
Heeft jouw school behoefte aan advies of bijstand bij het opstellen van beleid omtrent leerling- en ouderbejegening? Neem contact op met Hendrikx Advocaten. Onze specialisten in onderwijsrecht staan klaar om je te ondersteunen.
Contactgegevens:
- Email: info@hendrikxadvocaten.nl
- Tel: 0297-250018